Πρώτα ζούμε και μετά γράφουμε: η «δική» μας δημοσιογράφος Φίλια Μητρομάρα, κάτοχος διπλώματος ανοιχτής θαλάσσης από τον Ιστιοπλοϊκό Όμιλο Αιγαίου (Πόρτο Ράφτη), σου επισημαίνει τους βασικούς κανόνες για να κάνεις καλοκαιρινές διακοπές σε ιστιοπλοϊκό και να περάσεις καλά!
Αν ήδη ξέρεις τι είναι η πλώρη (το μπροστινό μέρος), η πρύμνη (το πίσω μέρος), το αριστερά (κόκκινο φως) και το δεξιά (πράσινο φως) και έχεις και ντραμουντάνα τότε φόρτσα τα πανιά! Αν θέλεις πραγματικά να οργώσεις τον Αργοσαρωνικό και να επεκταθείς και στο Αιγαίο δεν είναι δύσκολο, αρκεί πρώτα να περάσεις από τα θρανία, να μάθεις τη θεωρία της ναυσιπλοΐας και να εξασκηθείς στην ιστιοπλοΐα. Μεταξύ άλλων θα μάθεις:
ιστιοπλοϊκούς και ναυτικούς όρους: όπως αγάντα, κοτσάρω, νέτα, ρεμέτζο, φέρμα, σιγόντο, ορτσάρω, ποδίζω, πρόσω, ανάποδα, μόλα, λασκάρω κ.λπ.
ονοματολογία του σκάφους π.χ. λαγουδέρα, καρίνα, κατάρτι, βαρδάρι, σπινακόξυλο, βαγονάκι, παπαδιά, boomvang, baby stay, τζούντα κ.ά.
βασικά θέματα ναυτιλίας όπως ανάγνωση ναυτικού χάρτη, αποτύπωση στίγματος στο ναυτικό χάρτη, ανεμολόγιο πυξίδας, αληθινή πορεία, πώς να χαράζεις στο χάρτη μια διόπτευση φάροι.
κόμπους δηλαδή καντηλίτσα, σταυρόκομπο, ψαλιδιά, ποδόδεσμο κ.λπ.
αγκυροβολία και χειρισμοί σκάφους: όπως τύποι άγκυρας (αγγλικού ναυαρχείου, danforth, Cqr, Bruce), το έκταμα της αλυσίδας και του σχοινιού (είναι το μήκος από την άγκυρα έως την πλώρη) που πρέπει να αφήσεις ανάλογα με την ένταση του καιρού, το φουντάρισμα, αγκυροβολία σε όρμο, ρεμεντζάρισμα, χειρισμοί πρυμοδέτησης, πλαγιοδέτησης ή μόνο με πανιά.
πανιά: τριμάρισμα πανιών, αεροδυναμική των πανιών, οι δυνάμεις στις διάφορες πλεύσεις, tack, twist, όρτσα κ.λπ.
ναυτική μετεωρολογία όπως βαρομετρικό υψηλό και χαμηλό, σύννεφα, καταιγίδες, άνεμος, κλίμακα μποφόρ, πρακτική πρόγνωση καιρού με το βαρόμετρο, πρακτικές προγνώσεις παρατηρώντας τα ουράνια σώματα, μέσα ενημέρωσης για τον καιρό κ.λπ.
τον διεθνή κανονισμό αποφυγής σύγκρουσης πλοίων όπως σήματα χειρισμών και προειδοποίησης, προτεραιτότητες μεταξύ ιστιοφόρων, σήματα πλοίων, φώτα αγκυροβολίας κ.λπ.
Φυσικά και θα κάνεις πρακτική εξάσκηση σε σκάφος. Μετά από τη θεωρία και την πράξη θα δώσεις εξετάσεις και θα αποκτήσεις το πτυχίο του skipper. Αυτό δεν σε κάνει καπετάνιο (για να βγάλεις σκάφος στη θάλασσα θα πρέπει να έχεις ακόμη έναν skipper μαζί σου). Όπως καταλαβαίνεις η ιστιοπλοία είναι μία ναυτική τέχνη που χρειάζεται χρόνο, προσπάθεια, εξάσκηση και μεράκι.
Τα 4 σημεία που πρέπει να προσέχεις (και είναι βγαλμένα από τη ζωή μίας αρχάριας skipper)
1 Χάραξε προσεκτικά την πορεία σου
Σκέψου να θέλεις να πας μέχρι Σαλαμίνα και να φτάσεις στη Νάξο! Η καλή και προσεκτική χάραξη πορείας σημαίνει ότι δεν θα χάσεις χρόνο στη διάρκεια του ταξιδιού, δεν θα είσαι συνεχώς on board στη θάλασσα και δεν έχεις αγωνία πότε θα φτάσεις στον επόμενο σταθμό για ανεφοδιασμό. Για αρχή το μυστικό είναι οι μικρές αποστάσεις για να είσαι ασφαλής εσύ και η παρέα σου και για να απολαύσετε το ταξίδι και τους προορισμούς.
2 Εφοδιάσου σωστά
Δεν εννοώ μόνο το νερό του σκάφους, τη βενζίνη ίσως που θα χρειαστείς ή το ρεύμα που θα πάρεις στο λιμάνι αλλά και τις τροφές που θα καταναλώσεις. Τι να επιλέξεις και να μην πάνε χαμένα; Σνακ για τις λιγούρες, τροφές που διατηρούνται εκτός ψυγείου και είναι εύκολα στο μαγείρεμα (όπως μακαρόνια, σάλτσες, ρύζι), αρκετά σνακ για τη λιγούρα (βλέπε μπάρες δημητριακών, ξηρούς καρπούς κ.λπ.). Και φυσικά, νερό, νερό και νερό. Αυτό που πρέπει να θυμάσαι είναι το: λίγα ψώνια και καλά! Ψυγείο δεν υπάρχει πάντα διαθέσιμο γιατί δεν θα έχεις ρεύμα (μην υπολογίζεις στα φορητά, μέχρι ένα 24ωρο το πολύ θα διατηρήσουν κάποια τρόφιμα) κι αν δεν καταφέρεις να δέσεις σε λιμάνι και κοντά σε ρεύμα τότε οι μπριζόλες και τα φρέσκα γαλακτομικά θα πάνε στα σκουπίδια καπετάνιε. Γενικά θα σου πρότεινα αυτό που λέμε οικιακή οικονομία.
3 Επίλεξε την παρέα σου
Στο σκάφος τα περιθώρια χώρου είναι κυριολεκτικά «στενά». Κι αυτό σημαίνει ότι ο συγχρωτισμός με άτομα που δεν γνωρίζεις θα δημιουργήσει θυμούς και εντάσεις. Αν δεν επιλέξεις σοφά τη σωστή παρέα τότε το ταξίδι θα πάει στράφι, άσε που σε περίπτωση κινδύνου να μην έχεις άνθρωπο να στηριχτείς. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχεις μαζί σου τουλάχιστον 3 άτομα που να γνωρίζουν από το σπορ (ο ένας απαραίτητα να έχει πτυχίο μαζί με σένα, διαφορετικά δεν βγάζεις σκάφος έξω από το λιμάνι που να χτυπιέσαι) για να φουντάρουν την άγκυρα, να μπορούν να δέσουν σε ένα λιμάνι, να γυρίζουν τα πανιά εν πλω, να κρατούν το τιμόνι κι όχι να βγάζουν selfies και να κάθονται να τους χτυπάει το αεράκι. Επίσης κάποιος πρέπει να αναλάβει το μαγείρεμα και την καθαριότητα. Επειδή άνθρωποι είμαστε και μπορεί να υπάρξουν εντάσεις ή διαφωνίες γι’ αυτό θα πρέπει η παρέα είναι δοκιμασμένη πρώτα σε άλλα πράγματα και να είναι διατεθειμένη να υπακούει στις εντολές, να κάνει το καλύτερο για την ομάδα για να περάσετε στο τέλος όλοι καλά.
4 Κάνε check στο σκάφος
Θέλεις να νοικιάσεις ένα σκάφος για 7 μέρες; Ένας απλός ιδιοκτήτης μπορεί να σου προσφέρει μια ελκυστική τιμή σε σύγκριση με μία εταιρεία ενοικίασης σκαφών αλλά έχε στο μυαλό σου ότι μπορεί να μην σου παρέχει τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι μεγάλες εταιρείες όπως το service ή την τεχνική υποδομή. (Εντάξει, αυτό δεν είναι πάντα κανόνας, σε γενικές γραμμές κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το παρεχόμενο service παρά μόνο όταν προκύψει η δυσκολία). Αν ήδη διάλεξες το σκάφος σου τότε κάνε έναν πολύ προσεκτικό έλεγχο. Τι να ελέγξεις:
* Τη μηχανή. Θέσε τη σε λειτουργία και ζήτα μία μικρή επίδειξη για την επιθεώρηση της μηχανής (αλλαγή ελαίων, φίλτρων, εξαέρωση, κομπλάρισμα μηχανής από την ρεβέρσα σε περίπτωση κοπής των ντιζών κ.λπ.).
* Τα πανιά, τον εργάτη και τα σχοινιά.
* Αν λειτουργούν οι παροχές νερού αλλά και η αντλία που βγάζει το νερό.
* Τις δεξαμενές της βενζίνης και του νερού.
* Το σκάφος για τυχόν χτυπήματα και ρωγμές. Αυτό μόνον αν κάποιος βουτήξει θα μπορέσει να το διαπιστώσει. Μη φοβάσαι, βούτα!
* Την άγκυρα. Ανεβοκατέβασέ τη για να διαπιστώσεις ότι ο οδηγός και η αλυσίδα είναι εντάξει.
* Το VHF. Για να διαπιστώσεις ότι λειτουργεί κάνε μία κλήση σε ένα κοντινό σκάφος.
* Πρόσθετες ανέσεις όπως ένα spray hood, για την προστασία από το κύμα και ένα bimini top, για την προστασία από τον ήλιο. Θα με θυμηθείς όταν διαπιστώσεις πόσο σημαντικά είναι!
Ο 7λογος του ιστιοπλοϊκού (που πρέπει και οι άλλοι να ξέρουν)
Προτού επιλέξεις να κάνεις διακοπές με ένα ιστιοπλοΐκό δώσε στην παρέα σου αυτούς τους κανόνες. Όποιος δεν αντέχει τα παρακάτω, καλύτερα να μη δηλώσει συμμετοχή.
1 Το ιστιοπλοϊκό κουνάει. Μερικές φορές κουνάει πολύ. Και μία δραμαμίνη δεν θα σου φτάνει.
2 Το ιστιοπλοϊκό είναι μικρό. Αν δεν είσαι ευχάριστος και θετικός άνθρωπος αυτό μπορεί να σε φρικάρει.
3 Το ιστιοπλοϊκό δεν έχει ηχομόνωση. Πόντος για τα ερωτευμένα ζευγάρια.
4 Στο ιστιοπλοϊκό δεν σπαταλάμε νερό. Δεν το αφήνεις να τρέχει χωρίς λόγο.
5 Το ιστιοπλοϊκό έχει μπάνιο για άμεση ανάγκη. Δεν καθόμαστε να απολαύσουμε διαβάζοντας τα κόμικς μας.
6 Στο ιστιοπλοϊκό έχει πολύ ήλιο. Φόρα καπέλο και έχε μαζί σου ένα μεγάλο μπουκάλι αντηλιακό (και μην περιμένεις να πιάσεις λιμάνι για να αγοράσεις ένα από εκεί, θα σου στοιχίσει ο κούκος αηδόνι).
7. Το ιστιοπλοϊκό είναι ένα καρύδι μέσα στη θάλασσα. Εν πλω είμαστε προσεκτικοί, δεν πίνουμε, δεν χορεύουμε, δεν κάνουμε πάρτι. Όπως λένε και οι παλιοί ναυτικοί: η θάλασσα να σε φοβίσει προσπαθεί μα σεβασμό ζητάει.