Μία νέα ελπιδοφόρα θεραπεία για την σκλήρυνση κατά πλάκας ή πολλαπλής σκλήρυνσης, η ουσία κλαδριβίνη, αναμένεται να κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες στην Ελλάδα!Τί είναι η πολλαπλή σκλήρυνση;
Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια αυτοάνοση, χρόνια και φλεγμονώδης νόσος που επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα και αποτελεί τη συχνότερη, μη τραυματικής αιτιολογίας νευρολογική διαταραχή που προκαλεί αναπηρία στους νεαρούς ενήλικες.
Εκτιμάται ότι περίπου 12.000 άνθρωποι πάσχουν από τη νόσο στην Ελλάδα.
Τα συμπτώματα ποικίλουν: τα πιο συνηθισμένα περιλαμβάνουν θολή όραση, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα άκρα και προβλήματα στη δύναμη και στο συντονισμό. Οι υποτροπιάζουσες μορφές της πολλαπλής σκλήρυνσης είναι οι πιο συχνές. Τα δισκία της θεραπείας απευθύνονται σε ενήλικες με υποτροπιάζουσα πολλαπλή σκλήρυνση υψηλής ενεργότητας.
Η αγωγή, συνολικής διάρκειας έως 20 ημέρες σε διάστημα δύο ετών, αποδείχθηκε αποτελεσματική και έδειξε ότι 8 στους 10 ασθενείς δεν παρουσίασαν υποτροπή για 4 χρόνια.
Μετά το διάστημα αυτό, ο γιατρός έχει μπροστά του ένα άλλο προφίλ ασθενή και εξετάζει από την αρχή την αγωγή που πιθανόν θα χρειαστεί. Η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια της θεραπείας είναι η μείωση των λεμφοκυττάρων που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό, γι’ αυτό και η κλαδριβίνη δεν πρέπει να χορηγείται σε ανθρώπους με χρόνιες λοιμώξεις. Τι υπόσχεται η κλαδριβίνη; Η η καινοτομία της συνίσταται σε τρεις παραμέτρους:
- Τα χάπια λαμβάνονται στο σπίτι, επί 5 έως 10 μέρες και επαναχορηγούνται έπειτα από έναν χρόνο για το ίδιο διάστημα. Η δόση εξαρτάται από το σωματικό βάρος του ασθενούς και τα χορηγούμενα δισκία ισοδυναμούν αθροιστικά με 1,75 mg ανά κιλό.
- Δρα στο ανοσοποιητικό σύστημα, καταστρέφοντας μέρος των Τ– λεμφοκυττάρων και β – λεμφοκυττάρων, τα οποία εμπλέκονται στη φλεγμονή. Ο οργανισμός τα αναγεννά, χωρίς να έχουν την αυτοανοσία που εμφάνιζαν πριν από τη θεραπεία.
- Λόγω του περιορισμένου χρόνου χορήγησης, το κόστος της θεραπείας, που εκτιμάται στα 24.000 ευρώ, θεωρείται σαφώς μικρότερο από εκείνο αντίστοιχων θεραπειών, που χορηγούνται σε χρόνια βάση.
Οι μελέτες έδειξαν πως έπειτα από τις 20 συνολικά μέρες θεραπείας, η περίοδος χωρίς δραστηριότητα της νόσου διατηρήθηκε έως το τέλος του τέταρτου έτους.
Είναι πολύ σημαντικό ότι παίρνοντας για λίγες μέρες λίγα χάπια μπορεί κάποιος να είναι ελεύθερος νόσου για μεγάλο βάθος χρόνου και δεύτερον ότι είναι πάρα πολύ εύκολη η παρακολούθηση μετά, χωρίς να απαιτούνται πολλές εργαστηριακές εξετάσεις.
Πόσο αποτελεσματική είναι η κλαδριβίνη;
Με την κλαδριβίνη φάνηκε ότι περίπου στα πρώτα τέσσερα χρόνια μετά τη χορήγηση οι μισοί ασθενείς ήταν ελεύθεροι από οποιαδήποτε ένδειξη δραστηριότητας της νόσου. Αυτό σημαίνει ότι δε βίωσαν οι ίδιοι κάποιο σύμπτωμα, δεν είχαν κάποια αναπηρία που επιδεινώθηκε και οι μαγνητικές τους τομογραφίες δεν έδειξαν καμία καινούρια βλάβη που να οφείλεται στη νόσο. Αυτό σαφέστατα τοποθετεί την κλαδριβίνη στα πιο αποτελεσματικά φάρμακα που διαθέτουμε αυτή τη στιγμή για την πολλαπλή σκλήρυνση. Ο ασθενής θα πρέπει να περιμένει ότι θα παραμείνει σε αυτό το στάδιο και δεν θα επιδεινωθεί και άλλο. Αν σταθεροποιηθεί η νόσος για πολλά χρόνια δεν αποκλείεται ο ασθενής να δει βελτίωση των συμπτωμάτων του, καθώς ο εγκέφαλος προσπαθεί να επιδιορθώσει τις βλάβες.
Η ουσία είναι αποτελεσματική σε όλους όσοι έχουν πολλαπλή σκλήρυνση;
Υπάρχουν ασθενείς που παρά τις θεραπείες που ακολουθούν έχουν επιθετική μορφή της νόσου και γρήγορα συσσωρεύεται αναπηρία και το κυριότερο, μπορεί να έχουν ξεπεράσει ένα πρώτο στάδιο της νόσου με εξάρσεις και υφέσεις και μετά μπαίνουν σε μια δεύτερη φάση της νόσου που λέγεται δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή. Εκεί ο ασθενής δεν έχει υφέσεις και εξάρσεις αλλά μια αργή και προοδευτική επιδείνωση. Δεν έχουμε καλές θεραπείες διαθέσιμες γι’ αυτή τη μορφή σκλήρυνσης και αυτό είναι ένα θεραπευτικό αίτημα για το μέλλον. Υπάρχουν φάρμακα σε εξέλιξη που θα βγουν τα επόμενα 2-5 χρόνια, οπότε θα έχουμε να προσφέρουμε και σε αυτούς τους ασθενείς.Πόσο ασφαλής είναι η κλαδριβίνη;
Η ασφάλειά της έχει τεκμηριωθεί μετά από παρακολούθηση που έχει ξεπεράσει τα 13 χρόνια. Σε αυτό το διάστημα δεν διαπιστώθηκε τίποτε ιδιαίτερα ανησυχητικό. Δεν θα πρέπει να χορηγείται σε γυναίκες έγκυες ή που θα μείνουν έγκυες ούτε σε ασθενείς με ενεργή κακοήθεια, με HIV λοίμωξη, ενεργό φυματίωση και ηπατίτιδα. Οι αντενδείξεις είναι ίδιες με εκείνες που ισχύουν για όλα τα ανοσολογικά φάρμακα που δίνουμε για τους ασθενείς με ΣΚΠ.
Μπορούν οι γυναίκες με σκλήρυνση κατά πλάκας να γίνουν μητέρες;
Πολλές γυναίκες με σκλήρυνση κατά πλάκας είναι σε ηλικία που θέλουν να κάνουν παιδιά. Η θεραπεία για σκλήρυνση κατά πλάκας και η ίδια η νόσος δεν είναι απαγορευτικά για να μείνει μια γυναίκα έγκυος, αρκεί να υπάρχει κατάλληλος χειρισμός της θεραπείας, με προγραμματισμό και κατάλληλη αλληλουχία των θεραπειών.Τι βοηθά τους ασθενείς εκτός από την φαρμακευτική αγωγή;
Πρέπει να διατηρούν τον εαυτό τους και το σώμα τους σε μια καλή κατάσταση.
Άσκηση και σωστή διατροφή είναι οι δύο πυλώνες που θα υποστηρίξουν τη φαρμακευτική θεραπεία.
Επίσης, το άγχος και η κακή διάθεση επιδρούν αρνητικά σε όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα. Επομένως είναι καλό οι ασθενείς να μάθουν διαχείριση του άγχους, ίσως και με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου.
Το φάρμακο με την κλαδριβίνη (Merck) ακόμη δεν αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία στη χώρα μας και κάποιοι ασθενείς στους οποίους έχει ήδη χορηγηθεί στην Ελλάδα το έλαβαν μέσω της οδού της πρώιμης πρόσβασης από το φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ (επειδή δεν ανταποκρίνονταν σε άλλα φάρμακα, παρουσίαζαν παρενέργειες σε άλλη αγωγή κ.ά.).