ΥΓΕΙΑ

Γιατί δεν πρέπει να βάζεις πάγο όταν τραυματίζεσαι;

Η συζήτηση για το αν θα πρέπει να μπει πάγος ή όχι στους τραυματισμούς μεταξύ των ειδικών πάντα προκαλεί θερμά επεισόδια. Όμως τα ερευνητικά στοιχεία είναι σαφή: ο πάγος τελικά δεν είναι και η καλύτερη μέθοδος κατά τη θεραπεία των τραυματισμών.  

 

 

Ο γιατρός Gabe Mirkin, MD που δημιούργησε τον όρο RICE (Rest – Ανάπαυση, Ice – πάγος, Compression- περίδεση, Elevation – ανύψωση) έχει ομολογήσει ότι έκανε λάθος. Η μέθοδος RICE άρχισε να γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλής από το 1978 και μετά, όταν προτάθηκε από τον γιατρό στο βιβλίο του The Sports Medicine Book.Οι προπονητές και οι ειδικοί υγείας εφαρμόζουν την τακτική RICE εδώ και δεκαετίες, αλλά φαίνεται ότι τόσο ο πάγος όσο και τα υπόλοιπα μπορεί να καθυστερήσουν την επούλωση αντί να βοηθήσουν. Ο πάγος μπορεί να ελέγχει τον πόνο, αλλά η ανακούφιση του πόνου διαρκεί μόνο 20-30 λεπτά και έχει αρνητικές παρενέργειες στην επούλωση. Δες τους 6 λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να βάζεις πάγο όταν τραυματίζεσαι.

1 Αν και ο πάγος βοηθά να αντιμετωπιστεί άμεσα ο πόνος, ωστόσο δεν εξουδετερώνει εντελώς τη φλεγμονή, κάτι που στην περίπτωση διαστρέμματος είναι χρήσιμο για να προχωρήσει η διαδικασία της επούλωσης. Η φλεγμονή είναι η πρώτη φυσιολογική διαδικασία που ξεκινά το σώμα για την επισκευή του τραυματισμένου ιστού. Δεν μπορεί να αποκαταστηθεί ο τραυματισμένος ιστός χωρίς φλεγμονή. Ο πάγος περιορίζει τη ροή του αίματος και εμποδίζει τα φλεγμονώδη κύτταρα να φθάσουν στον τραυματισμένο ιστό. Τα αιμοφόρα αγγεία “κλείνουν” για πολλές ώρες μετά την εφαρμογή του πάγου. 

2 Τα φλεγμονώδη κύτταρα απελευθερώνουν μια ορμόνη γνωστή ως IGF-1 (Insulin Growth Factor – 1), η οποία παράγεται κυρίως στο ήπαρ από τη μετατροπής της ανθρώπινης αυξητικής ορμόνης HGH (Human Growth Hormone). Η IGF-1 έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την ανάρρωση των μυών μετά από τραυματισμό, έντονη σωματική δραστηριότητα ή θλάση. Πέρα από το ότι οι μύες αναρρώνουν γρηγορότερα όταν τα επίπεδα του IGF-1 στο αίμα είναι υψηλά, αλλά τείνουν επίσης να είναι ισχυρότεροι και υγιέστεροι από ποτέ. Η εφαρμογή του πάγου αναστέλλει την απελευθέρωση του IGF-1.

3 Το πρήξιμο – ένα υποπροϊόν της φλεγμονώδους διαδικασίας – πρέπει να μειωθεί από την τραυματισμένη περιοχή. Στο οίδημα, ο πάγος δεν βοηθά τη μετακίνηση του υγρού από την περιοχή όπου συσσωρεύεται. Για να φύγει το οίδημα χρειάζεται λεμφική παροχέτευση. Ο δε πάγος έχει αποδειχθεί ότι δεν αυξάνει τη λεμφική παροχέτευση. Στο βιβλίο Iced! The Illusionary Treatment option του Gary Reinl περιγράφεται το εξής πείραμα: πάρε δύο σωληνάρια οδοντόπαστας. Το ένα βάλτο στον πάγο για 20 λεπτά ενώ το άλλο ζέστανέ το στους 30 βαθμούς. Ποιο σωληνάριο θα μπορέσεις να αδειάσεις μετά πιο εύκολα; Η απάντηση είναι προφανής. 

4 Η National Athletic Trainers Association σχετικά με τη διαχείριση των διαστρεμμάτων σε αστραγάλους διαπίστωσε ότι για τις θεραπείες πάγου υπάρχουν λίγα ή κακά αποδεικτικά στοιχεία.

5 Ο πάγος δεν διευκολύνει την ομαλή ευθυγράμμιση των κολλαγόνων ινών. Όπως αναφέρει και ο φυσικοθεραπευτής Μάνος Αδράμης “Οι κολλαγόνες ίνες του τένοντα έχουν κυματοειδή μορφή και γίνονται παράλληλες μεταξύ τους με την εναπόθεση φορτίου επάνω τους. Η υπερβολική επιβάρυνση προκαλεί μικροτραυματισμούς στις κολλαγόνες ίνες λόγω της καταστροφής στις εγκάρσιες γέφυρες που τις συνδέουν. Το αποτέλεσμα είναι να παρουσιασθεί φλεγμονή ενώ εάν τα φορτία αυξηθούν σημαντικά μπορεί να συμβεί και ρήξη του τένοντα. Παράλληλα με τη φλεγμονή παρουσιάζεται και ρήξη ορισμένων αγγείων με αποτέλεσμα να περιορίζεται η τροφικότητα του τένοντα. Έτσι εάν ο τένοντας δεν επουλωθεί ακολουθεί νέα ρήξη στις ίνες του και η παράλληλη μειωμένη αιμάτωση δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για μερικές ή ολικές ρήξεις.” Η διαγνωστική απεικόνιση χρόνιων τραυματισμών στον τένοντα όπως ο αχίλλειος, το γόνατο του δρομέα κ.λπ. δείχνουν κακή διάταξη κολλαγόνου του συνδετικού ιστού.

6 Ο πάγος επιβραδύνει τη δύναμη, την ταχύτητα και τον συντονισμό των μυών. Έρευνα στην ιατρική βιβλιογραφία βρήκε 35 μελέτες σχετικά με τις επιδράσεις της ψύξης και οι περισσότερες ανέφεραν ότι αμέσως μετά την ψύξη υπήρξε μείωση της ισχύος, της ταχύτητας και της ευκινησίας.

Τι να κάνεις

Σύμφωνα με τον dr Gabe Mirkin, που δημιούργησε τον όρο RICE: “Αν τραυματίστηκες σταμάτα την άσκηση. Ανύψωσε το τραυματισμένο μέρος για να χρησιμοποιήσεις τη βαρύτητα προκειμένου να ελαχιστοποιήσεις το οίδημα. Εάν ο τραυματισμός περιορίζεται σε μυς ή σε άλλο μαλακό ιστό, ένας γιατρός ή προπονητής μπορεί να εφαρμόσει έναν επίδεσμο συμπίεσης. Δεδομένου ότι η εφαρμογή πάγου σε τραυματισμό έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον πόνο μπορείς να χρησιμοποιήσεις τον πάγο για 10 λεπτά, να το αφαιρέσεις για 20 λεπτά και να επαναλάβεις την εφαρμογή 10 λεπτών μία ή δύο φορές. Δεν υπάρχει λόγος να χρησιμοποιήσεις πάγο περισσότερο από έξι ώρες αφότου τραυματίστηκες. Εάν ο τραυματισμός είναι σοβαρός, ακολούθησε τις συμβουλές του γιατρού σου σχετικά με την αποκατάσταση.” 

 

Το άρθρο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά τη γνώμη του ειδικού ή του γιατρού σου.