Μια γρήγορη ματιά στην αγορά για τεχνικά δρομικές κάλτσες, θα σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ότι υπάρχουν πολλές κάλτσες, πολλές μάρκες, πολλά διαφορετικά υφάσματα, πάχη και πλέξεις που εγγυώνται άνετα πόδια για σκληρές προπονήσεις χάρη στη βέλτιστη διαχείριση θερμότητας και υγρασίας.
Το τρέξιμο είναι μια απλή δραστηριότητα: το μόνο που χρειάζεσαι είναι ένα καλό ζευγάρι παπούτσια. Είναι όμως αλήθεια αυτό; Τι γίνεται με τις κάλτσες που προστατεύουν το πόδι από το παπούτσι σου; Η αλήθεια είναι ότι ένα καλό ζευγάρι κάλτσες είναι εξίσου σημαντικό με τα παπούτσια, όταν πρόκειται να να τρέξεις μικρές ή μεγάλες αποστάσεις. Μην ξεχνάς πως οι φουσκάλες ή προβλήματα στα πόδια μπορούν να σε σταματήσουν από τον αγώνα ή το τρέξιμό σου.
Οι κάλτσες για τρέξιμο κατασκευάζονται συνήθως από εταιρείες που κατασκευάζουν κάλτσες για όλους τους τύπους δραστηριοτήτων, όχι μόνο για τρέξιμο. Ωστόσο για το τρέξιμο να προτιμάς μια κάλτσα σχετικά λεπτή ή με το πιο μεσαίο πάχος, που να έχει αντικραδασμική προστασία στα κατάλληλα σημεία, εξαιρετική εφαρμογή και μέγιστη διαπνοή. Δες ποια σημεία να τσεκάρεις προτού αγοράσεις κάλτσες για τρέξιμο.
ΤΟ ΠΑΧΟΣ
Το πάχος μιας κάλτσας περιγράφεται συνήθως ως ultra-light, light, light cushioning, medium weight, full cushioning, ultra-cushioned, κ.λπ. Σε γενικές γραμμές, στην περιγραφή της κάλτσας υπάρχει πάντα το πάχος του υφάσματος που χρησιμοποιείται σε όλη την κάλτσα είναι (π.χ. ελαφρύ, εξαιρετικά ελαφρύ), καθώς και η αντικραδασμική προστασία που μπορείς να έχεις κάτω από το πόδι. Υπάρχουν ορισμένες περιστάσεις ή τύποι ποδιών που εξαιρούνται από τον γενικό κανόνα που συνιστά τα πιο κατάλληλα πάχη τα εξαιρετικά ελαφριά, ελαφριά και μεσαία, επειδή έχουν χαμηλότερο βάρος και δίνουν την απόλυτη αίσθηση ελευθερίας σε κάθε πάτημα. Έχοντας αυτό κατά νου, η επιλογή για κάλτσες τρεξίματος καλό είναι να γίνει σύμφωνα με τα παρακάτω τρία πάχη.
1 Εξαιρετικά ελαφριά πλέξη (Ultra-light)
Αυτές οι κάλτσες είναι πολύ λεπτές, εφαρμόζουν σαν δεύτερο δέρμα, και δεν έχουν επιπλέον επένδυση. Η λεπτή τους πλέξη παρέχει εξαιρετική εφαρμογή και μέγιστη διαπνοή, γι’ αυτό είναι μια καλή επιλογή για τρέξιμο το καλοκαίρι ή σε θερμοκρασίες όπου χρειάζεται το πόδι σου να αναπνέει και δεν θέλεις η κάλτσα να παγιδεύει επιπλέον ζέστη. Υπάρχουν μερικά μειονεκτήματα σε αυτές τις κάλτσες, όπως η έλλειψη επένδυσης και το γεγονός ότι είναι τόσο λεπτές που τα αγαπημένα σου παπούτσια μπορεί να σου φανούν μεγαλύτερα απ' όταν φοράς κάλτσα με μαξιλαράκι απορρόφησης.
2 Ελαφριά πλέξη (Light)
Αυτό το πάχος αποτελεί την πλειοψηφία των καλτσών για σχεδόν κάθε είδους τρέξιμο. Χρησιμοποιείτε ένας συνδυασμός πολύ λεπτών και αναπνεύσιμων ινών στην κορυφή του ποδιού και σε όλη την καμάρα, σε συνδυασμό με επένδυση και αντικραδασμική προστασία στη φτέρνα και στο μπροστινό μέρος, στα δάχτυλα των ποδιών. Ο συνδυασμός πλέξης παρέχει ό,τι καλύτερο: διαχειρίζεται τη θερμότητα και την υγρασία με υλικά που τις απομακρύνουν και προσφέρουν καλύτερη διαπνοή, ενώ παράλληλα παρέχει αντικραδασμικότητα και εξαιρετική προστασία από ερεθισμούς με επιπλέον επένδυση.
3 Μεσαία ή ενισχυμένη πλέξη (Medium or Midweight)
Αυτός ο τύπος κάλτσας είναι σχεδιασμένος με πιο χοντρή ή ενισχυμένη πλέξη από τη φτέρνα έως και τα δάχτυλα και παρέχει τη μέγιστη προστασία ακόμα και για πιο ευαίσθητα πέλματα. Πολλές εταιρείες ισχυρίζονται ότι αυτές οι κάλτσες θα κρατήσουν τα πόδια σου δροσερά όσο μια ελαφριά κάλτσα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτές οι κάλτσες είναι πιο ζεστές και είναι καλές για πιο κρύες εποχές ή συνθήκες. Κάποιοι τις προτιμούν λόγω της πρόσθετης προστασίας και της επένδυσης από την χοντρή τους πλέκη.
4 Πυκνή πλέξη (Thick)
Αυτό το πάχος κάλτσας δεν είναι κατάλληλο για τρέξιμο. Καλύτερα να το αποφύγεις.
ΤΟ ΥΦΑΣΜΑ
Όλες οι κάλτσες για τρέξιμο είναι κατασκευασμένες από ένα μείγμα ινών, συνήθως κάποιας μορφής αποκλειστικού πολυεστέρα, συνθετικού, ελαστικού και μερικές φορές μάλλινου. Καθένας από αυτούς τους τύπους ινών έχει τα δικά του θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά και ο τρόπος με τον οποίο αναμειγνύονται δίνει στην κάλτσα ιδιότητες βελτίωσης της απόδοσης (ή και όχι).
1 Πολυεστέρας
Το πρώτο «συστατικό» που αναφέρεται σε πολλά ζευγάρια κάλτσας είναι κάποιας μορφής πολυεστέρα, η πιο συνήθης παραγόμενη υφαντική ίνα στον κόσμο από πετρέλαιο. Η πιο δημοφιλής παραλλαγή είναι αυτή που κατασκευάζεται από τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο/ΡΕΤ, το υλικό από το οποίο κατασκευάζονται τα πλαστικά μπουκάλια. Πολλοί από αυτούς τους πολυεστέρες είναι πατέντες των εταιρειών που έχουν σχεδιαστεί από συνθετικό μείγμα ινών, που η ίδια η εταιρεία έχει αναπτύξει μέσα από δικές της έρευνες και δοκιμές ετών. Συνδυάζουν υψηλής τεχνολογίας ίνες χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες παραγωγής με στόχο τη διαχείριση της υγρασίας, την εφαρμογή και την ανθεκτικότητα. Μερικά από τα ονόματα είναι Coolmax, Thor-wick Cool και Drymax. Σε σύγκριση με το νάιλον είναι πιο υδατοαπωθητικό ή υδρόφοβο, που σημαίνει ότι δεν απορροφά νερό, ένα πολύ θετικό χαρακτηριστικό για τις κάλτσες για τρέξιμο. Ωστόσο, δεν είναι τόσο ανθεκτικό ή αξιόπιστο όσο το νάιλον.
2 Νάιλον (Πολυαμίδιο)
Το νάιλον είναι ένα άλλο συνθετικό ύφασμα που είναι γνωστό για την απίστευτη αντοχή του. Υπάρχει σε κάθε ζευγάρι κάλτσας για τρέξιμο και είναι συνήθως το δεύτερο πιο διαδεδομένο ύφασμα. Αναμιγνύεται με πολυεστέρες για επιπλέον αντοχή και ανθεκτικότητα, καθώς και ελαστικότητα. Ωστόσο, το νάιλον είναι γνωστό ότι απορροφά το νερό πολύ πιο εύκολα από τον πολυεστέρα, γι' αυτό και καμία από αυτές τις κάλτσες δεν είναι κατασκευασμένη εξ’ ολοκλήρου από νάιλον. Ένας συνδυασμός αυτών των δύο υλικών προσφέρει αντοχή, ανθεκτικότητα, ελαστικότητα ενώ απομακρύνει την υγρασία.
3 Ελαστάν/Spandex
Το ελαστάν και το Lycra Spandex είναι ονόματα για ελαστικές ίνες από καουτσούκ. Χρησιμοποιούνται σε κάλτσες τρεξίματος σε ελάχιστα ποσοστά, συνήθως 1-6%. Προσθέτουν ελαστικότητα και στήριξη και είναι υπεύθυνα για τη συμπίεση κάτω από την καμάρα του ποδιού. Το μειονέκτημα αυτών των ινών είναι ότι στεγνώνουν και σπάνε εύκολα, γι' αυτό και οι ελαστικές περιοχές των ρούχων, όπως οι κάλτσες συμπίεσης ή οι ζώνες των σορτς για τρέξιμο χαλαρώνουν πιο γρήγορα από άλλες κάλτσες.
4 Μαλλί Merino
Το μαλλί Merino ή μερινός προέρχεται από το πρόβατο Merino και είναι πολύ πιο απαλό και πιο άνετο στο δέρμα από την εκδοχή του μαλλιού που ξέραμε και μας προκαλούσε φαγούρα. Το μαλλί και στην πιο πυκνή του εκδοχή ένα καλά διαπνέον υλικό. Η διαπνοή εξασφαλίζεται από την ανώμαλη επιφανειακή δομή των μάλλινων ινών, οι οποίες έχουν δομή που ομοιάζει με μικροσκοπική λεπίδωση. Η ικανότητα διαπνοής σημαίνει ότι είναι ιδανικό τόσο σε ζεστά όσο και σε ψυχρά κλίματα. Το εσωτερικό της ίνας του μαλλιού μερινός απορροφάει την υγρασία μέχρι και 30% του βάρους του, χωρίς να νιώθεις υγρασία ή κρύο όταν το φοράς και ενώ το νήμα έχει απορροφήσει πλήρως την υγρασία, παραμένει στεγνό στην αφή, χωρίς να χάνει τίποτα από την θερμορυθμιστική του ικανότητα.
5 Olefin
Οι ίνες ολεφίνης είναι μια εξαιρετικά υδρόφοβη ίνα που βρίσκεται σε κάλτσες που κάνουν εξαιρετική δουλειά στο να απομακρύνουν την υγρασία και να προσφέρουν εξαιρετική διαπνοή. Είναι μια συνθετική πολυμερική ίνα, γνωστή για την εξαιρετική αναλογία όγκου προς βάρος, που σημαίνει ότι προσφέρει καλή μόνωση. Επιπλέον το υλικό αυτό είνανι ανθεκτικό στην τριβή, στη χρώση του ηλιακού φωτός και στους μύκητες.
Η κάλτσα τρεξίματος πρέπει να διαθέτει υποστήριξη με ελαφρά συμπίεση έτσι ώστε η κάλτσα να παραμένει σταθερή και να έχει άνετη εφαρμογή στο πόδι, και φυσικά στις κάλτσες αυτές καλό είναι να μην υπάρχουν ραφές για να μην αντιμετωπίσεις προβλήματα από ενοχλητικές τριβές.
ΕΠΕΝΔΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΡΑΔΑΣΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Η επένδυση και η αντικραδασμική προστασία είναι απαραίτητες για τις κάλτσες για τρέξιμο. Παρέχουν ένα φράγμα μεταξύ του ποδιού και του παπουτσιού, μειώνοντας τις επιπτώσεις του επαναλαμβανόμενου στρες στους ευαίσθητους ιστούς του ποδιού. Τα μαξιλαράκια απορρόφησης μειώνουν τον αντίκτυπο του ίδιου του τρεξίματος και μετριάζουν την τριβή μέσα στο παπούτσι που μπορεί να δημιουργήσει φουσκάλες. Το γέμισμα είναι συνήθως από ίνες πολυεστέρα ή μαλλί για να απομακρύνουν την υγρασία. Τέλος, η επένδυση μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη εφαρμογή του παπουτσιού.
Οι περισσότερες από τις κάλτσες τρεξίματος που είναι διαθέσιμες στην αγορά, και έχουν κάποια επένδυση ή αντικραδασμική προστασία. Κατά τη γνώμη μας, τα καλύτερα σχέδια είναι εκείνα που συνδυάζουν μια πολύ ελαφριά κάλτσα με στοχευμένη αντικραδασμική προστασία στις περιοχές με τη μεγαλύτερη φθορά και τριβήόπως κάτω από το μπροστινό μέρος, στα δάχτυλα των ποδιών και τα μετατάρσια και γύρω από το φτέρνα. Ορισμένες κάλτσες δεν είναι τόσο στοχευμένες στη λεπτομέρεια, και απλώς γεμίζουν ολόκληρη την κάτω πλευρά του ποδιού αποτυγχάνοντας να μαλακώσουν τις απαραίτητες περιοχές. Όταν αγοράζεις παπούτσια για τρέξιμο, είναι απαραίτητο να φοράς τέτοιου τύπου κάλτσες για να διαπιστώσεις εάν εφαρμόζουν καλά στο παπούτσι σου. Εάν θέλεις να φοράς μια κάλτσα με επένδυση ενώ τρέχεις, τότε φρόντισε να φορέσεις πρώτα μια στο κατάστημα παπουτσιών.
Φρόντισε να πάρεις μία κάλτσα με στοχευμένη συμπίεση στα μετατάρσια, επειδή παρέχει υποστήριξη και ενισχύει τη νευρομυϊκή λειτουργία. Η συμπίεση συμβάλλει στην πρόληψη πρηξίματος των ποδιών που μπορεί να προκύψει μετά από μερικές ώρες τρεξίματος. Με τον τρόπο αυτό βοηθά στην ανακούφιση του πόνου που σχετίζεται με τραύματα υπέρχρησης όπως η πελματιαία απονευρωσίτιδα.
Υπάρχουν δρομικές κάλτσες που μέσα στις ίνες της περιέχονται ιόντα ασημιού για να ελέγχουν την υγρασία και τη θερμοκρασία, έτσι ώστε αποφεύγονται οι οσμές και οι φουσκάλες.
ΤΟ ΜΗΚΟΣ ΤΗΣ ΚΑΛΤΣΑΣ
Οι περισσότερες κάλτσες διατίθενται σε διάφορα μήκη και κοψίματα στον αστράγαλο. Έχουμε και λέμε:
1 No show ή NS
Καμία κάλτσα δεν έχει σχεδιαστεί να είναι πολύ κοντή και να είναι αόρατη (no show) όταν φοριέται. Όμως η κάλτσα noshow έχει μήκος μέχρι τον αστράγαλο και η μικρή γλώσσα που διαθέτει στο πίσω μέρος έχει σχεδιαστεί για να εμποδίζει την κάλτσα να γλιστρήσει προς τα κάτω μέσα στο παπούτσι. Επιπλέον η ανασηκωμένη γλώσσα στο πίσω μέρος προστατεύει από ερεθισμούς και τραυματισμούς του παπουτσιού. Οι κάλτσες αυτές αποτελούν πρώτη επιλογή για τους περισσότερους δρομείς σε άσφαλτο δεν είναι όμως καλή επιλογή για τρέξιμο στο βουνό.
Mini Crew ή MC
Το μήκος στις κάλτσες Mini Crew καλύπτει τον αστράγαλο. Είναι συχνά η πιο πρακτική επιλογή για τρέξιμο σε βουνό επειδή κάνουν αξιοπρεπή δουλειά κρατώντας μακριά τη βρωμιά και το χαλίκι ή το πετραδάκι. Παρέχουν επίσης την απαραίτητη προστασία το δέρμα γύρω από τον αστράγαλο, το οποίο μπορεί να γρατσουνιστεί ή να κοπεί στο μονοπάτι από κάποιους θάμνους ή βράχους ή από το άλλο παπούτσι σε ανώμαλο έδαφος. Έχουν το μειονέκτημα ότι είναι πιο ζεστές από τις κάλτσες no show. Η κάλτσα Crew, έχει μήκος είναι περίπου 8 cm πάνω από τον αστράγαλο.
Μέχρι τα γόνατα
Οι κάλτσες ψηλά στο γόνατο γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς για τρέξιμο, κυρίως εάν είναι κάλτσες συμπίεσης. Το πλεονέκτημα στις κάλτσες συμπίεσης μέχρι το γόνατο είναι ότι αγκαλιάζουν και υποστηρίζουν τις γάμπες και τις κνήμες, αυξάνοντας τη ροή του αίματος και μειώνοντας την κόπωση και τη βλάβη των μυών, ειδικά σε μεγάλες αποστάσεις. Είναι επίσης χρήσιμες για προστασία ενώ τρέχεις σε ψηλά χόρτα ενώ η στοχευμένη συμπίεση παρέχει υποστήριξη.
Ανδρικές κάλτσες εναντίον γυναικείων
Υπάρχουν πολλές κάλτσες που είναι unisex. Ωστόσο, οι περισσότερες εταιρείες προσφέρουν και γυναικεία εφαρμογή στις κάλτσες. Μια γυναικεία κάλτσα έχει πιο στενή εφαρμογή, γύρω από την καμάρα και από τη φτέρνα, γιατί σχεδιάζεται και πλέκεται σύμφωνα με την ανατομία του γυναικείου πέλματος για τέλεια εφαρμογή. Βέβαια αν είσαι γυναίκα δεν σημαίνει ότι η γυναικεία κάλτσα θα ταιριάζει σε σένα. Εάν έχεις πιο φαρδιά πόδια, μια ανδρική κάλτσα μπορεί να σου ταιριάζει καλύτερα. Αν δεν είσαι σίγουρη, απλώς παράγγειλε και τις δύο και στείλε πίσω αυτή που δεν σου ταιριάζει. Εάν, είσαι άνδρας με πιο στενό πόδι, σκέψου επίσης να παραγγείλεις μια γυναικεία κάλτσα, αν ξέρεις ότι μια ανδρική δεν θα εφαρμόσει καλά στο πόδι σου.
Φίλια Μητρομάρα