Στο δίλημμα ασπαρτάμη ή Στέβια οι επιστήμονες και οι διατροφολόγοι στέκουν διχασμένοι. Οι εταιρείες μπήκαν δυνατά στο παιχνίδι με τους επιστήμονες από την μια πλευρά να αγωνίζονται να προβάλουν την ασπαρτάμη με το πλεονέκτημα της χαμηλότερης θερμιδικής αξία και τους αγρότες και επιστήμονες από την άλλη να προσπαθούν να βελτιώσουν την απόδοση και επεξεργασία της Στέβια.
Όσο αφορά την ασπαρτάμη υπάρχουν έρευνες από εργαστήρια στην Γαλλία, την Ινδία και την Ιταλία που υπογραμμίζουν την επικινδυνότητά της και από την άλλη επίσημους κρατικούς οργανισμούς να υποστηρίζουν το αντίθετο. Εμείς θα αναφέρουμε και τις δύο απόψεις και τα συμπεράσματα δικά σας.
Ασπαρτάμη
Σε πρόσφατο συνέδριο στην Γαλλία υπό τον τίτλο «Καρκίνος και Περιβάλλον» εκφράστηκε η άποψη ότι τα παιδιά και οι έγκυες δεν θα έπρεπε να προσλαμβάνουν ασπαρτάμη στη διατροφή τους, ενώ ακούστηκε και η άποψη ότι πρέπει να απαγορευτεί τελείως η χρήση της σε τροφές. Στην Ιταλία σε δύο διαφορετικές, ανεξάρτητες έρευνες του 2005 και του 2007, το Ινστιτούτο «Ramazzini» ανακοίνωσε τα αποτελέσματα τοξικολογικών ερευνών στα οποία διαπιστώθηκε ότι η ασπαρτάμη προκαλούσε λευχαιμία καθώς και λεμφώματα σε ποντίκια.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε έρευνα Ινδικού Πανεπιστημίου την οποία και σας παραθέτουμε ολόκληρη με θέμα αυτό που μας απασχολεί: ποιές είναι οι χρόνιες επιδράσεις της ασπαρτάμης σε ποντίκια αλμπίνο σε δοσολογία 75mg/kg . Ο φόβος κυρίως υπήρχε λόγω δύο συστατικών της ασπαρτάμης: της μεθανόλης που προκύπτει σαν υποπροϊόν της ασπαρτάμης όταν αυτή μεταβολίζεται από το ανθρώπινο σώμα. Τα συμπεράσματα των Ινδών επιστημόνων έδειξαν ότι η μεθανόλη φτάνει μέχρι τον ανθρώπινο εγκέφαλο με αποτέλεσμα την πιθανότητα νευρολογικών διαταρραχών σε ευαίσθητα άτομα. Ακόμα ότι δημιουργεί αυξανόμενη οξείδωση στις πρωτεΐνες στην περιοχή του εγκεφάλου, στα οπτικά νεύρα και σε διακριτές περιοχές του εγκεφάλου. Τέλος η έρευνα επιβεβαιώνει ότι η μεθανόλη -το υποπροϊόν της ασπαρτάμης- βρίσκεται με σαφήνεια σε ανιχνεύσιμη ποσόστωση στον άνθρωπο και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σε όσους χρησιμοποιούν συχνά ασπαρτάμη. Εμείς θα κάνουμε κάτι καλό-κακό και σας δίνουμε τo λινκ με όλες τις έρευνες, ώστε να επιλέξετε με ποιές θα συνταχθείτε.
Σε απόλυτη αντίθεση κινείται όμως η σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα.
Αναφέρει τον τρόπο παρασκευή της ασπαρτάμης, από την ένωση των αμινοξέων φαινυλαλανίνη με το ασπαρτικό οξύ, μαζί με μικρή ποσότητα μεθανόλης. Αναφέρει ακόμα ότι η ασπαρτάμη έχει εγκριθεί από 90 χώρες την ειδική επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών και την FDA της Αμερικής.
Έκτοτε τρεις έρευνες σε ποντίκια που έχουν τεθεί υπ' όψιν του Συμβουλίου, έχουν απορριφθεί ως αβάσιμες, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν τις θεώρησε αξιόπιστες ώστε να εκδόσει οδηγία, εναντίον της ασπαρτάμης. Ταυτόχρονα 10 διαφορετικά Πανεπιστήμια τοξικολογίας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «η ασπαρτάμη δεν είναι καρκινογόνος ουσία για τον άνθρωπο».
Αυτό έχει σίγουρα ως αποτέλεσμα να μας δυσκολεύει πως θα «επιλέξουμε» ανάμεσα σε ισοδύναμες έρευνες με μόνη διαφορά ότι προέρχονται από διαφορετικά πανεπιστήμια. Τυπικά και υποχρεωτικά συντασσόμαστε με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία, λαμβάνοντας υπ' όψιν ως καταναλωτές τις διεθνείς έρευνες.
Στέβια
Η Στέβια αποτελεί ένα ισχυρό γλυκαντικό με καταγωγή από τη Νότια Αμερική, της οποίας η δραστική ουσία στεβιόλη την κάνει 40 φορές πιο γλυκιά από την ζάχαρη ώς φύλλο και έως και 200 φορές πιο γλυκιά από την ζάχαρη (εκχύλισμα Ρεμπιάνα). Η φυλή Γκουαράνι (σας λέει κάτι το όνομα;) της Παραγουάης θεωρείται η πρώτη που ανακάλυψε τις γλυκαντικές ιδιότητες της στέβια.
Πολυετές φυτό έχει πλεονέκτημα στην Ελλάδα από την Θεσσαλία και κάτω λόγω του ευνοϊκού καιρού. Μειονέκτημά της στην Ελλάδα, είναι ότι πρέπει να δημιουργείται φράκτες με αγκαθωτούς θάμνους γύρω από τις καλλιέργειες στέβια, γιατί τα αιγοπρόβατα και κυρίως τα αγριογούρουνα δείχνουν μια απίστευτη αδυναμία στο φυτό. Έτσι μπορούν να σας φάνε την καλλιέργια σε χρόνο μηδέν! Επειδή στην Ελλάδα δεν αναγνωριζόταν επίσημα ως ασφαλές φυτό μέχρι το 2010 (στην Ιαπωνία χρησιμοποιείται από το 1970), οι καλλιέργειες στέβια ήταν μετρημένες, με ειδική άδεια και η παραγωγή καταστρέφονταν αμέσως μετά την εξαγωγή συμπερασμάτων! Αλλά σε αυτό το διάστημα οι ελληνικές σχολές φυτικής παραγωγής που ασχολήθηκαν, εξήγαγαν χρήσιμα συμπεράσματα για τους πιο αποδοτικούς τρόπους καλλιέργειας στέβια (υδροπονικές καλλιέργιες) και τις ιδανικέ΄ς συνθήκες καλλιέργιας, με αποτέλεσμα να κατέχουμε την τεχνογνωσία για πολύ αποδοτική καλλιέργεια.
Η στέβια είναι κατάλληλη για διαβητικούς τύπου 2, ακόμα και σε δόσεις που υπερβαίνουν της Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη επειδή έχει μηδαμινό γλυκαιμικό δείκτη, ενώ δεν έχει θερμίδες, υδατάνθρακες και δεν αλληλεπιδρά σε άτομα με υπέρταση. Στην πράσινη μορφή της με την ελάχιστη επεξεργασία ΔΕΝ ενδείκνυται για να βάλετε στέβια στον καφέ, γιατί αλλοιώνει σε μεγάλο βαθμό την γεύση. Τα γλυκαντικά από στέβια είναι κατάλληλα για κάθε ηλικία χωρίς περιορισμούς.
Στα υπέρ της στέβια είναι οι διουρητικές ιδιότητες, οι βιταμίνες Α και C, το μαγνήσιο και το ψευδράργυρο. Δεν προκαλεί φθορά στα δόντια σε αντίθεση με άλλα γλυκαντικά, ενώ δεν συμβάλλει στην ανάπτυξη τερηδόνας. Δεν έχει δοκιμαστεί η χρήση στέβια από εγκύους, ενώ η υψηλή κατανάλωση μπορεί να έχει αντενδείξεις σε υποτασικούς.
Ένα κουταλάκι του καφέ ισούται με: 1/8 κουταλάκι πράσινης στέβια, 1/2 λευκή επεξεργασμένης στέβια ή 5 σταγόνες υγρής στέβια.