Η Τζο Μαντά θεωρεί τον εαυτό της “παιδί της διπλανής πόρτας” αλλά αποτελεί δυνατό παράδειγμα για το που μπορεί να φτάσει κάποιος, όταν πιστεύει κάτι πολύ και έχει στόχους, πείσμα και θέληση. Εκπαιδεύτρια στην αυτόνομη κατάδυση, η Τζο, φυσικοθεραπεύτρια και υπεύθυνη ποιοτικού ελέγχου σε γνωστή εταιρία της Αθήνας, αποφάσισε να ξεκινήσει το τρέξιμο στα 35 της. Πέντε χρόνια αργότερα κατέγραψε σπουδαίες συμμετοχές, απίστευτες εμπειρίες και εξαιρετικές επιδόσεις. Έτρεξε στον αγώνα 100 μιλίων στην Ροδόπη, τον ROUT 100 Miles (Rodopi AdvEnduRun), όπου πέτυχε τον 1ο καλύτερο γυναικεία χρόνο (26 ώρες), συμμετείχε στον πιο δύσκολο αγώνα της Ευρώπης, στον Ronda Del Cims, τον «Γύρο των Κορυφών», στην οροσειρά των Πυρηναίων στο πριγκιπάτο της Ανδόρα, ενώ ολοκλήρωσε το Σπάρταθλον σε 30 ώρες και 57 λεπτά και ήταν η 5η Ελληνίδα που τερμάτισε (65η στη γενική κατάταξη και 13η στη γενική γυναικών). Η Τζο Μαντά μίλησε στη δημοσιογράφο Φίλια Μητρομάρα και το wefit.gr για τις χαρές του τρεξίματος, για τις δυσκολίες των μεγάλων αποστάσεων και το όνειρό της να μας εμπνεύσει να κάνουμε αυτό που έχουμε ονειρευετεί και αγαπάμε.
Η Τζο Μαντά τερμάτισε στο Σπάρταθλον σε 30:57:50.
Πόσα χιλιόμετρα συνολικά υπολογίζεις ότι έχεις τρέξει μέχρι σήμερα στη ζωή σου;
Δεν έχω ιδέα! Και δεν τολμώ να το δω! Σίγουρα είναι πάρα πολλά. Δεν τα πάω καλά με τα νούμερα. Όταν αρχίζεις και τρέχεις δεν σκέφτεσαι πόσα χιλιόμετρα έχεις γράψει. Απλώς τρέχεις.
Γιατί αγωνίζεσαι σε δύσκολους αγώνες σε ultra-trail; Η δυσκολία είναι η πρόκληση για σένα;
Ναι, είναι πρόκληση. Με εξιτάρουν οι πρωτόγνωρες εμπειρίες, το ακατόρθωτο, γι’ αυτό και βιώνω τις πιο απροσδόκητες εμπειρίες. Από μικρό παιδί μου άρεσαν οι προκλήσεις, προτιμούσα να παίζω με τα αγόρια, να διαβάζω τα πιο ιδιαίτερα και, ίσως, δύσκολα βιβλία. Μέσα από αυτή γίνομαι καλύτερη, ανταγωνίζομαι τον εαυτό μου, κυνηγώ πάντα την παλιά Τζο.
Ποια ήταν η πιο σπουδαία στιγμή στην αθλητική σου ζωή;
Ο μαραθώνιος στην αρχαία Ολυμπία (Σ.Σ.: Η Τζο Μαντά κατάγεται από την αρχαία Ολυμπία). Σε αυτόν τον αγώνα δεν είχε γίνει κάτι τρομερό, τραυματισμός για παράδειγμα ή κακή επίδοση. Είχα χάσει τότε τη γιαγιά μου και της αφιέρωσα το μετάλλιο. Όταν έτρεχα είχα την αίσθηση ότι με έβλεπε από ψηλά, δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτήν την αίσθηση.
Τι σχέση είχες με τη γιαγιά σου;
Με μεγάλωσε τα πρώτα χρόνια της επιστροφής μου από τη Γερμανία. Μου γνώρισε τη Φύση, μου έδειξε την ανθρώπινη υπόσταση μέσα σε αυτήν. Ακούω πολλές φορές να λένε «Ο τάδε κατέκτησε το βουνό, το δρόμο, τη θάλασσα». Δεν κατακτάμε τη Φύση, απλά συνυπάρχουμε. Πρέπει να τη σεβόμαστε και να σεβόμαστε το περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Ακόμη και εμείς οι δρομείς δεν τη σεβόμαστε. Μετά από κάθε αγώνα βλέπεις πεταμένα τζελάκια, πλαστικά μπουκάλια και σκουπίδια. Θεωρώ απαράδεκτο το γεγονός ότι δεν σεβόμαστε το περιβάλλον εκείνη τη στιγμή.
Ποια είναι η μεγαλύτερη και ποια είναι η πιο όμορφη διαδρομή που έχεις κάνει;
Η διαδρομή που έκανα στο Badwater στην Καλιφόρνια για προπόνηση, μια περιοχή η οποία βρίσκεται 85 μέτρα κάτω από τη θάλασσα και όλο το έδαφος έχει αλάτι. Ως εκπαιδεύτρια κατάδυσης ξέρω πως για να κατέβεις 85 μέτρα βάθος στη θάλασσα χρειάζεται απίστευτη προετοιμασία. Εκεί, απλά βάζεις τα παπούσια σου και τρέχεις πάνω στο αλάτι!
Στο Badwater στην Καλιφόρνια.
Μια δυσκολία που αντιμετώπισες;
Στην Ανδόρα, έναν αγώνα 170 χιλιομέτρων που έγινε γύρω από τις 16 υψηλότερες κορυφές των Πυρηναίων, με μέσο υψόμετρο 2.080 μ. και συνολική θετική υψομετρική τα 13.500 μ., όπου χτύπησα άσχημα και δήλωσα εγκατάλειψη στην ομάδα υποστήριξης. Κοιμήθηκα όμως για 5 ώρες κι όταν ξύπνησα το ξανασκέφτηκα, έσφιξα τα δόντια, έκανα υπομονή και ξαναμπήκα στον αγώνα καταφέροντας ένα πολύ καλό πλασάρισμα. Τερμάτισα στην 6η θέση της γενικής κατηγορίας γυναικών και 2η στην κατηγορία μου (κάτω των 40).
Όταν η αντοχή σου μειώνεται, τα προβλήματα είναι ανυπέρβλητα, τι σε κρατάει;
Το κίνητρο. Οι άνθρωποι που με στηρίζουν, η ομάδα υποστήριξης. Όταν σέβεσαι τον εαυτό σου βρίσκεις δύναμη μέσα από αυτόν.
Ένιωσες ποτέ κίνδυνο; Τι έκανες;
Όχι. Ίσως και να ήρθα αντιμέτωπη με κίνδυνο αλλά νομίζω πως είχα άγνοια κινδύνου.
Ποια είναι τα συναισθήματά σου κάθε φορά που τρέχεις;
Μπορεί να ακουστεί ρομαντικό αλλά νιώθω την αύρα της ψυχής μου στο πρόσωπό μου. Άλλοτε τα συναισθήματα είναι έντονα, κάποιες φορές μπορεί να υπάρχει μια μικρή απογόητευση όταν έχω μια κακή μέρα, άλλες φορές είμαι χαρούμενη, όταν τερματίζω σε έναν μεγάλο αγώνα. Είναι πολλά και ποικίλα.
Ποια λεπτομέρεια αγαπάς περισσότερο στο τρέξιμο;
Μου αρέσει το lifestyle του τρεξίματος. Το πώς διαμορφώνεις την προσωπική σου ζωή, τον ύπνο σου, το ότι μιλάς για τις προπονήσεις σου. Το τρέξιμο είναι τρόπος ζωής, τον ενσωματώνεις στην καθημερινότητά σου. Για παράδειγμα δεν με ενοχλεί που δεν θα βγω το βράδυ και δεν θα πιω.
Στον ROUT 100 Miles (Rodopi AdvEnduRun), όπου πέτυχε τον 1ο καλύτερο γυναικεία χρόνο.
Που τρέχεις στην Αθήνα;
Στις γειτονιές του Χαλανδρίου. Ευτυχώς σε αυτή τη γειτονιά δεν έχω νιώσει κίνδυνο από οδηγούς. Οι οδηγοί πια έχουν εξοικειωθεί με την εικόνα κάποιου να τρέχει στο δρόμο και προσέχουν.
Τι είδους προπόνηση κάνεις;
Μία ώρα, κάθε μέρα και φτάνω μέχρι και τις 2.5 ώρες, ανάλογα τον στόχο, τον αγώνα ή εάν είμαι σε φάση προετοιμασίας. Περιλαμβάνει διαλλειματικές ασκήσεις, long run, ενδυνάμωση 1 -2 φορές την εβδομάδα. Επειδή εργάζομαι πολλές ώρες τρέχω μετά τις 10 το βράδυ ή πολύ νωρίς το πρωί.
Πώς μπορεί ένας αρχάριος να ξεκινήσει να κάνει αυτό που κάνεις; Τι πρέπει να διαθέτει;
1 Αγάπη για αυτό που κάνει.
2 Πείσμα, πολύ πείσμα, να μη το βάζει κάτω, γιατί σίγουρα θα αντιμετωπίσει δυσκολίες.
3 Να μην το κάνει μόνος του. Να συμβουλευτεί ειδικούς, προπονητές για να αποφύγει οποιοδήποτε τραυματισμό.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν παντού δρομικά events. Τι είναι αυτό που σε χαλάει στις μαζικές διοργανώσεις;
Δεν θα έλεγα ότι με χαλάει αυτή η τάση. Το να βλέπεις νέους, γυναίκες, μικρά παιδιά, μαμάδες με καροτσάκια να τρέχουν, είναι υπέροχες εικόνες. Επειδή μεγάλωσα στο εξωτερικό αυτές τις εικόνες τις έβλεπα πολύ συχνά. Παλιότερα οι φίλοι μου εδώ στην Ελλάδα, όταν φορούσαν κολάν, αντιμετώπιζαν την κοροϊδία των άλλων.
Ποια είναι η αγαπημένη σου συνήθεια;
Να ευχαριστώ τον εαυτό μου κάθε φορά, να του λέω «Μπράβο Τζο», να τον επιβραβεύω. Όλοι το χρειαζόμαστε αυτό, μου το είχαν πει μάλιστα ότι είναι σημαντικό να το κάνουμε στον εαυτό μας, να μην το ξεχνάμε. Γιατί να επιβραβεύουμε μόνον τους άλλους όταν κάνουν κάτι; Να δίνουμε και στον εαυτό μας τα εύσημα, το χρειάζεται.
Τι θα έκανες πάλι από την αρχή, ξανά, και τι θα διόρθωνες;
Σίγουρα δεν θα ξεκινούσα σε μεγάλη ηλικία το τρέξιμο, θα το διόρθωνα και θα ξεκινούσα πολύ νωρίτερα. Ό,τι έχω κάνει μέχρι τώρα θα το ξαναέκανα και πάλι.
Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σου, για το 2018;
Σίγουρα ο μεγάλος μου στόχος είναι το Σπάρταθλον το Σεπέμβριο, έχω κάνει ήδη την αίτησή μου, θα δουλέψω πάρα πολύ για να κάνω το καλύτερο που μπορώ. Το έχω πάρει κάπως… πατριωτικά και θέλω να βγάλω ένα όμορφο αποτέλεσμα. Επίσης και ο μαραθώνιος της Θεσσαλονίκης είναι ένας αγώνας που θέλω να κάνω, για να διαπιστώσω εάν μπορώ να βάλω ταχύτητα στα πόδια μου. Είναι πρόκληση για μένα, και τον φοβάμαι.
Γιατί τον φοβάσαι;
Επειδή δεν έχω μάθει να λειτουργώ υπό πίεση. Οι μεγάλοι αγώνες, της οποίους έχω πάρει μέρος, είναι σταθεροί αλλά αργοί.
Ποιο είναι το όνειρό σου;
Ένα από τα μεγάλα μου όνειρα είναι να εμπνεύσω της γυναίκες. Δεν ήμουν ποτέ πρωταθλήτρια, είμαι κι εγώ το παιδί της διπλανής πόρτας, που τόλμησε να ανοίξει την πόρτα και να κάνει κάτι. Όλοι μπορούν, αρκεί να το πιστέψουν ότι μπορούν.
Τι λες στον εαυτό σου κάθε φορά που τρέχεις;
«Δούλευε σκληρά και σιωπηλά και άσε την επιτυχία σου να κάνει πάταγο.»