Εάν θέλεις να βελτιώσεις τη δύναμή σου, την αθλητική σου απόδοση και την ισορροπία σου κλείσε τα μάτια!
Έχεις σκεφτεί να κάνεις μία προπόνηση ή κάποιες ασκήσεις με κλειστά μάτια; Δοκίμασέ το και δες πώς θα ανταποκριθεί το σώμα σου. Η αντοχή, η αποτελεσματικότητα της κίνησης και η ασφάλεια όλων των κινήσεων καθορίζονται κυρίως από νευρομυϊκούς παράγοντες, ιδίως από την κιναισθησία και το ιδιοδεκτικό σύστημα, που ειδοποιούν για το πού βρίσκονται τα μέλη του μυοσκελετικού συστήματος και τι κάνουν. Η ενσωμάτωση πληροφοριών από όλες τις αισθήσεις (όραση, ήχος, ακοή και αφή), μας επιτρέπει να εκτελέσουμε μια δεδομένη κίνηση με τον πιο κατάλληλο τρόπο όσον αφορά το μοτίβο, την ταχύτητα, την επιτάχυνση και το χρονοδιάγραμμα.
Απουσία οπτικού ερεθίσματος και ιδιοδεκτικό σύστημα
Το ιδιοδεκτικό σύστημα έχει υποδοχείς κυρίως σε μυς, συνδέσμους και αρθρώσεις σε όλο το σώμα και μας βοηθά να καταλάβουμε:
– Πού βρίσκεται το σώμα ή τα μέρη του σώματός μας στο χώρο
– Τη σχέση των διαφόρων μελών του σώματός μας μεταξύ τους
– Πόσο πολύ και πόσο γρήγορα συσπώνται οι μύες μας
– Πόση δύναμη ασκούμε μέσω των μυών
– Πώς είναι ο συγχρονισμός μας (timing)
Λαμβάνουμε καλύτερα τα ιδιοδεκτικά ερεθίσματα και πιο έντονα όταν συμμετέχουμε σε κινήσεις σωματικού βάρους (πχ push-ups) ή σηκώνουμε βάρη.
Οι ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας συντελούν στη νευρομυϊκή συναρμογή μέσω της εκμάθησης της σωστής θέσης ισορροπίας του σώματος. Περιλαμβάνουν συντονισμό χεριού-ματιού, ματιού-ποδιού ή σωματικής διαδικασίας, οι οποίες απαιτούνται στην τεχνική προπόνηση. Ένας τρόπος βελτίωσης της ιδιοδεκτικής απόδοσης είναι να κλείσεις τα μάτια. Έτσι, η προπόνηση με βάρη για ολυμπιακές άρσεις ή άρση βαρών με κλειστά μάτια, μπορεί να είναι ένας πολύτιμος τρόπος για την ενίσχυση των τεχνικών δεξιοτήτων και την παραγωγή δύναμης, ισχύος και αποτελεσματικότητας της κίνησης.
Γιατί να κάνεις γυμναστική με κλειστά μάτια;
Έρευνες έχουν δείξει ότι η γυμναστική με κλειστά μάτια δεν διαταράσσει την κίνηση. Αντίθετα, έχει βρεθεί ότι οι ασκήσεις εκτελούνται με μεγαλύτερη ακρίβεια και σταθερότητα όταν τα μάτια είναι κλειστά ή όταν ο ασκούμενος κάνει προπόνηση στο σκοτάδι. Ο αθλητής θυμάται τη θέση του σώματος, τις γωνίες των αρθρώσεων, τον βαθμό μυϊκής έντασης και το εύρος της κίνησης καλύτερα με τα μάτια κλειστά και στη συνέχεια τα αναπαράγει πολύ πιο εύκολα.
Στη συνέχεια, όταν οι κινήσεις γίνονται με ανοιχτά τα μάτια, διατηρείται η αυξημένη κινητικότητα του αθλητή και βελτιώνεται η τεχνική του ικανότητα. Κατά τη διάρκεια της κανονικής προπόνησης, οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν σε μεγάλο βαθμό τα λάθη τους και γενικά πιστεύουν ότι η άσκηση γίνεται σωστά. Όταν οι ασκήσεις εκτελούνται με δεμένα τα μάτια, αυξάνεται η ευαισθησία στην ιδιοδεκτικότητα και αυτό επιτρέπει στον αθλητή να κάνει πιο ακριβείς εσωτερικές απεικονίσεις της τεχνικής, επιτρέποντάς του έτσι να διορθώνει τα λάθη πιο εύκολα. Μείωσε τους τραυματισμούς με 8 ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας (+βίντεο)
Παρόλο που οι μέθοδοι προπόνησης με κλειστά μάτια χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες, αν όχι αιώνες, κυρίως στους τομείς των πολεμικών τεχνών και του χορού, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να εξηγηθούν πλήρως οι μηχανισμοί και τα οφέλη.
Γυμναστική με κλειστά μάτια: Συνδέει μυαλό και σώμα
Η γυμναστική με κλειστά μάτια βελτιώνει τη μηχανική κίνησης (θέση – κίνηση) και τη λειτουργία των μυών. Ο λόγος είναι ότι το κλείσιμο των ματιών σε οποιαδήποτε άσκηση αναγκάζει τους μυς και άλλους ιδιοδεκτικούς μηχανισμούς να εργάζονται σκληρά για να σταθεροποιήσουν την κίνηση και να ελέγξουν το φορτίο. Με άλλα λόγια, σε διδάσκει να βασίζεσαι περισσότερο στην κινητική ευαισθητοποίηση και όχι στην όραση.
Επίσης βελτιώνει την ικανότητα σου να ρυθμίζεις το κέντρο βάρους του σώματος σου σε κάθε αλλαγή θέσης ή σε κάθε κίνηση και να διατηρείς τον έλεγχο.
Η ανάπτυξη της ιδιοδεκτικότητας αποτελεί ικανότητα πρόληψης τραυματισμών.
Κλείνοντας τα μάτια σου, η προσοχή σου στρέφεται προς τα μέσα και επικεντρώνεσαι στην κίνηση και στην αναπνοή. Αυτό είναι σπουδαίο όταν κάνεις ασκήσεις ισορροπίας.
Ποια είναι τα οφέλη;
Αύξηση συγκέντρωσης
Καλύτερη τεχνική
Βελτίωση ισορροπίας
Καλύτερη στάση του σώματος
Βελτίωση στην αντοχή της λαβής
Καλύτερο συντονισμό
Ενισχυμένη αθλητική απόδοση
Τι ασκήσεις να κάνεις με κλειστά μάτια
Σου προτείνουμε μερικές ασκήσεις όπως:
- Περπάτημα σε ευθεία γραμμή προς τα εμπρός, προς τα πίσω και προς τα πλάγια
- Ασκήσεις εξισορρόπησης στο ένα πόδι
- Σανίδα
- Ασκήσεις σε μπάλα ή bosu.
- Ισορροπία σε διάφορες θέσεις και επιφάνειες
- Έλξεις σε μονόζυγο
- Άρση και μεταφορά αντικειμένων διαφόρων βαρών με διαφορετικούς τρόπους
- Σπρώξιμο και τράβηγμα αντικειμένων στο χώρο
- Περπάτημα στο χώρο ισορροπώντας ένα ελαφρύ αντικείμενο πάνω στο κεφάλι
- Άλματα σε τραμπολίνο με ένα, δύο πόδια ή εναλλάξ
Ορισμένοι ειδικοί προτείνουν γυμναστική με κλειστά μάτια σε ασκήσεις άρσης βαρών όπως squats και deadlift. Μπορείς επίσης να κλείσεις τα μάτια σου και σε πολλές άλλες κινήσεις (π.χ. άλματα, γήπεδο, μπάσκετ, ρίψη κ.λπ.) για τη βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας. Για παράδειγμα, εάν θέλεις να βελτιώσεις γρήγορα τις δεξιότητές σου στο μπάσκετ, παίξε για 20 λεπτά την εβδομάδα. Αν θέλεις να αυξήσεις την ικανότητά σου σε βασικές κινήσεις άρσης βαρών, κάνε το 1/3 των squat ή των ολυμπιακών άρσεων με δεμένα τα μάτια μία φορά την εβδομάδα. Κάνε το ίδιο εάν ασχολείσαι με τις πολεμικές τέχνες. Θα διαπιστώσεις ότι η τεχνική σου ικανότητα θα βελτιωθεί γρήγορα καθώς μαθαίνεις να εμπλέκεις πλήρως τις αισθήσεις σου.
Φίλια Μητρομάρα
Πηγές
Proske, U. (2006). Kinesthesia: The role of muscle receptors. Muscle and Nerve, 34(5), 545–558. https://doi.org/10.1002/mus.20627
Proske, U., & Gandevia, S. C. (2009). The kinaesthetic senses. Journal of Physiology, 587(17), 4139–4146.
Riemann, B. L., & Lephart, S. M. (2002a). The sensorimotor system, part I: The physiologic basis of functional joint stability. Journal of Athletic Training, 37(1), 71–79. https://doi.org/10.1016/j.jconhyd.2010.08.009